Η εξέλιξη του νευρικού συστήματος

Ο ευκολότερος τρόπος να κατανοήσουμε την οργάνωση της σύνθετης νευρικής δομής μας, είναι μελετώντας την εξέλιξη από τις ταπεινές ρίζες του, όπως ήταν στις απλούστερες μορφές ζωής.

Στη μονοκύτταρη αμοιβάδα, την αρχαιότερη μορφή ζωντανού πλάσματος, όλες οι ζωικές λειτουργίες εκτελούνται από ένα μόνο κύτταρο. Κινείται, αναπνέει, αφομοιώνει, αποκρίνει, νιώθει. Καθώς όμως αναπτύσσονται οι πολυκύτταροι οργανισμοί, διαφορετικά κύτταρα αναλαμβάνουν διαφορετικές εργασίες και δημιουργούνται μόνο για αυτές και καμιά άλλη.

Έτσι, στην περίπτωση ενός ζώου γίνεται απαραίτητη η συνεργασία των αισθητήριων οργάνων που αντιλαμβάνονται το θήραμα και των μυώνων που κινούνται για να το πιάσουν για τον ίδιο σκοπό άλλα κύτταρα εξειδικεύονται στην επικοινωνία.

Άρα, η λειτουργική μονάδα του νευρικού συστήματος δεν είναι το νευρικό κύτταρο, αλλά η αποκαλούμενη ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟΚIΝΗΤΗΡΙΑ ΚΙΒΩΤΟΣ (SENSORI-MOTOR ARC) η οποία αποτελείται από ένα νεύρο που μεταβιβάζει την εισερχόμενη από ένα αισθητήριο όργανο αίσθηση και επικοινωνεί με ένα άλλο νεύρο που μεταφέρει την εξερχόμενη ώθηση σε κάποιο μυώνα ή όργανο.

Όταν τίθεται σε κινητοποίηση μια σειρά μυώνων, τότε γίνεται απαραίτητη η περαιτέρω διασύνδεση των αισθητηριοκινητήριων κιβωτών, ώστε να ενεργοποιηθούν και άλλα τμήματα της σωματικής κατασκευής και η ανταπόκριση να μην περιοριστεί σε ένα μόνο μυώνα. Έτσι τα νευρικά κύτταρα δημιουργούν σπείρες πάνω στις κιβωτούς και σπείρες πάνω στις σπείρες, με περισσότερους διαύλους επικοινωνίας μεταξύ τους η οργάνωση γίνεται διαρκώς πιο σύνθετη, με όλο και πολυπλοκότερες αντιδράσεις στα ερεθίσματα, ώσπου επιτυγχάνονται οι θαυμαστοί συνδυασμοί του ανθρώπινου εγκέφαλου.