Μακρόκοσμος και μικρόκοσμος - το σύμπαν και ο άνθρωπος
Η ιδέα μιας σύνδεσης ανάμεσα στον άνθρωπο-μικρόκοσμο και του σύμπαντος-μακρόκοσμου υπάρχει από την αρχαιότητα. Η διδασκαλία ταυτοχρονισμού μακρόκοσμου και μικρόκοσμου είναι μία από τις παλαιότερες έννοιες που εκφράζονται από αρχαίες ινδικές Βέδες. Πρόκειται για μία από τις κύριες ιδέες στη διδασκαλία του Ερμή του Τρισμέγιστου. Σε διαφορετική μορφή αναφέρεται από φιλόσοφους αρχαίας Ελλάδας, όπως ο Πλάτωνας, στην στωική έννοια του διαστήματος ως ένας ζωντανός οργανισμός.Η αναλογία του μακρόκοσμου και μικρόκοσμου μπορεί να θεωρηθεί αμφίσημη. Το επιχείρημα από Μακρόκοσμο προς Μικρόκοσμο θα μπορούσε να οδηγήσει στην διάλυση ανθρώπου στο διάστημα. Ωστόσο, το επιχείρημα από Μικρόκοσμο προς Μακρόκοσμο συχνά αναφέρεται ως "κοσμικό μυαλό" και "κοσμική ψυχή", που συνδέεται συχνά με θεότητα.
Η ιδέα του ανθρώπου ως μικρόκοσμος που αντανακλά μέσα του το μακρόκοσμο, μερικές φορές εμφανίζεται στην ελληνική χριστιανική πατρολογία αλλά ο παραλληλισμός του μακρόκοσμου και μικρόκοσμου, γεμάτος με πανθεϊσμό, μένει εκτός ορθοδοξίας.
Στην Καμπάλα και άλλες διδασκαλίες η έννοια του μακρόκοσμου και μικρόκοσμου είναι μυστικιστικής φύσεως. Την εποχή της Αναγέννησης αυτή η έννοια βρίσκεται στο στάδιο τελευταίας άνθισης, δεδομένου ότι δεν συμφωνεί με τις διδασκαλίες των δημιουργών της νέας αντίληψης του κόσμου. Αλλά ακόμα και σήμερα αυτή η έννοια δεν χάνει την αξία της ως ένα από τα θεμέλια για όλες τις εσωτερικές διδασκαλίες. Η σύνδεση του μακρόκοσμου και μικρόκοσμου αποτελεί θεμελιώδη αρχή της αστρολογίας.
