Γιατί αντιπαθούμε κάποιον

Την αντιπάθεια, που συχνά μπερδεύεται με μίσος, ως συναίσθημα, έχουμε νιώσει όλοι. Στη ζωή συμβαίνουν διάφορα, καμιά φορά λιγότερο ευχάριστα.

Άλλο όταν ξέρουμε τα αίτια που προκάλεσαν την αντιπάθεια προς το συγκεκριμένο άτομο και άλλο όταν αντιπαθούμε κάποιον χωρίς να μας έχει κάνει κάτι ο κακομοίρης. Και μάλιστα μπορεί να είναι πραγματικά πολύ καλός άνθρωπος αλλά εμείς να μην τον γουστάρουμε. Και εντάξει αν είναι κάποιος που θα τον δούμε σήμερα και τέλος, αν όμως πρέπει να τον βλέπουμε συχνά. Ας πούμε πως είναι ο εργοδότης μας ή κάποιος συνάδελφος στη δουλειά ή ο γείτονας που μετακόμισε πρόσφατα στο διπλανό διαμέρισμα ή ο σύζυγος της καλύτερης φίλης. Το γεγονός ότι δεν μπορούμε να καταλάβουμε τον λόγο που δεν μας αρέσει κάποιος, μας εξοργίζει ακόμα περισσότερο, με αποτέλεσμα να αντιπαθούμε το συγκεκριμένο άτομο όλο και περισσότερο.

Το υποσυνείδητο, λοιπόν, είναι αυτό που φταίει σε τέτοιες καταστάσεις. Είναι εκπληκτικό το πόσο μεγάλη επιρροή μπορεί να έχει αυτή η συναισθηματική αποθήκη που λέγεται συνείδηση, στη καθημερινότητά μας. Και η αντιπάθεια όπως και το μίσος είναι ένα από τα ισχυρά και συνάμα δύσκολα ελεγχόμενα ανθρώπινα συναισθήματα. Ο λόγος που προκαλεί την αντιπάθεια είναι το πρώτο που πρέπει να ανακαλύψουμε σε τέτοια περίπτωση.

Στην ψυχολογία υπάρχει η έννοια της μεταφοράς. Για παράδειγμα υπήρξε στη ζωή μας ένα δυσάρεστο περιστατικό. Και στην προσπάθεια να το ξεχάσουμε, τα καταφέραμε και το ξεχάσαμε. Ώμος, ξαφνικά συναντάμε έναν άνθρωπο που μας θυμίζει ξανά εκείνο το περιστατικό. Μπορεί να έχει την ίδια φωνή, μπορεί να φοράει τα ίδια ρούχα, μπορεί να έχει το ίδιο χτένισμα ή κάτι άλλο το οποίο αυτομάτως υποσυνείδητα μας γυρνάει στο παρελθόν. Η αντιπάθεια που νιώσαμε τότε, εμφανίζεται και πάλι αλλά σε διαφορετικό άτομο που φταίει μόνο και μόνο επειδή κάτι μας θύμισε.

Άλλη περίπτωση μεταφοράς είναι ο καθρέπτης. Όχι όμως ο κανονικός καθρέφτης, αλλά η αντανάκλαση, του εαυτού μας, στο πρόσωπο κάποιου που συναντήσαμε, με όλα τα αρνητικά χαρακτηριστικά που διαθέτουμε εμείς και προσπαθούμε να τα έχουμε καλά κριμένα. Ας πούμε πως κατά βάθος γνωρίζουμε πως είμαστε εγωιστές μέχρι αηδίας και μάλιστα μπορεί να λαμβάνουμε και υπονοούμενα από τους γύρο για αυτό το χαρακτηριστικό μας. Έχουμε συμφιλιωθεί ώμος με αυτό και το ελέγχουμε κατά κάποιο τρόπο. Ο κάθε άνθρωπος κάπως πρέπει να προσαρμόζεται στην κοινωνία.

Και ξαφνικά στην παρέα μας εισχωρεί ένα άτομο στο πρόσωπο του οποίου βλέπουμε τον εαυτό μας, με όλα μας τα αξεσουάρ, σαν να κοιταζόμαστε στον καθρέφτη. Και μάλιστα αυτό το άτομο δεν προσπαθεί καν να κρύψει το αρνητικό αυτό στοιχείο. Και εδώ είναι που με μεγάλη δύναμη εκρήγνυται η αντιπάθειά μας προς τον άτομο αυτό. Το αρνητικό στοιχείο που έχουμε εμείς και προσπαθούμε να το κρύψουμε, μπορεί να είναι οτιδήποτε. Μπορεί να είναι η συνέπεια (που δεν έχουμε). Και να βλέπεις αυτόν να αργεί στο ραντεβού. Εξοργιστικό.

Εννοείται πως δεν είναι μόνο αυτά τα αίτια που είναι ικανά να προκαλέσουν την αντιπάθειά μας για κάποιον. Τα αίτια είναι πολύ περισσότερα. Αν καταφέρουμε να ψάξουμε βαθειά μέσα μας και βρούμε την αιτία, τότε θα μπορέσουμε να σταματήσουμε να αντιπαθούμε αυτό το άτομο. Διότι στο κάτω κάτω αυτή η αντιπάθεια είναι δυσάρεστο συναίσθημα για μας και μόνο.