Οι κοντινότεροι πλανήτες στον Ήλιο

Το όνομα πλανήτης σημαίνει αστέρας πλανώμενος. Οι αρχαίοι, πού παρατηρούσαν τον ουρανό έδωσαν ονόματα στις ομάδες των αστεριών, πού έβλεπαν. Έμαθαν να αναγνωρίζουν τα αστέρια, που αποτελούν την κάθε ομάδα. Πρόσεξαν όμως ότι, μερικά από αυτά τα αστέρια δεν έχουν σταθερή θέση μέσα σε καμιά ομάδα και τα ονόμασαν πλανήτες ή αστέρια πού κινούνται. Αργότερα αναγνώρισαν ότι είναι άλλα ουράνια σώματα, πού όπως η Γη, γυρίζουν και αυτά γύρω από τον Ήλιο. Φαίνονται σαν να πλανώνται μέσα στο χώρο των απλανών αστεριών, από τη μια ομάδα στην άλλη, εξαιτίας τής περιστροφής τους γύρω από τον Ήλιο.

Όταν τούς πλανήτες τούς κοιτάζουμε, με γυμνό μάτι, μας φαίνεται πώς μοιάζουν με τούς απλανείς. Στη πραγματικότητα όμως δεν συμβαίνει αυτό. Οι απλανείς είναι ουράνια σώματα πάρα πολύ θερμά. Λάμπουν με το δικό τους φως. Οι πλανήτες δεν έχουν δικό τους φως. Λάμπουν από την αντανάκλαση τού φωτός τού Ήλιου. Όπως και η Σελήνη έτσι και οι άλλοι πλανήτες το φως τους το παίρνουν με αυτόν τον τρόπο.

Από τούς οκτώ πλανήτες πού είναι οι σύντροφοι τής Γης, πέντε μόνον φαίνονται με γυμνό μάτι. Ο Ερμής, η Αφροδίτη, ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος. Τούς άλλους πλανήτες τούς βλέπουμε από τότε πού εφευρέθηκαν τα αστρονομικά τηλεσκόπια. Ο δρόμος, πού ακολουθεί, κατά τη κίνησή του, ένας πλανήτης λέγεται τροχιά. Οι τροχιές στην πραγματικότητα είναι κύκλοι, ελαφρά πεπλατυσμένοι η πλάτυνση όμως αυτή είναι τόσο μικρή, πού δεν μπορεί να φανεί στο σχήμα. Αυτές τις τροχιές τις ονομάζουμε ελλείψεις.

Γη

Η Γη για να διατρέξει την τροχιά της, γύρω στον Ήλιο, χρειάζεται ένα έτος. Τη διάρκεια του ταξιδιού αυτού, τη χρησιμοποιούμε για να ορίσουμε το έτος, σαν χρονική μονάδα. Η Γη δεν αργοπορεί καθόλου σε αυτό το ταξίδι. Διατρέχει περίπου 2.000 χιλιόμετρα το λεπτό. Τώρα, πού διαβάζετε αυτό το κείμενο, αυτή έχει ήδη διατρέξει μια τέτοια απόσταση, αν όχι μεγαλύτερη.

Ο Έρμης, πού βρίσκεται πιο κοντά στον Ήλιο, έχει την μικρότερη τροχιά. Είναι και ή πιο σύντομη. Για τον Ερμή, το έτος διαρκεί μόνο τρεις μήνες. Ενώ αντίθετα τού Πλούτωνα το έτος του διαρκεί 250, περίπου, έτη τής Γης. Δικαιολογείται όμως διότι, πρώτα βρίσκεται στη μεγαλύτερη, από όλους τούς άλλους, απόσταση, από τον Ήλιο και δεύτερο, ή μετακίνησή του είναι πιο αργή. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι κάθε τροχιά του είναι 40 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη τής Γης. Εκτός, από τον Ερμή, πού αναφέραμε παραπάνω, σε κοντινότερη, από μας, απόσταση προς τον Ήλιο, βρίσκεται και ο πλανήτης Αφροδίτη. Και φυσικά έχει μικρότερη διάρκεια το έτος του από το δικό μας. Όλοι εκείνοι οι πλανήτες πού είναι περισσότερο απομακρυσμένοι από τον Ήλιο, έχουν έτη με μεγαλύτερη διάρκεια.

Οι πλανήτες διατρέχουν πάντοτε την ίδια τροχιά. Δεν απομακρύνονται από τον Ήλιο, γιατί αυτός ασκεί πάνω τους μια έλξη. Οι αστρονόμοι την ονομάζουν βαρύτητα. Θα μας φαινόταν ίσως ότι οι πλανήτες, πού έλκονται έτσι από τον Ήλιο, θα έπρεπε να τον πλησιάσουν. Πραγματικά όμως, ή ταχύτητα, με την οποία κινούνται μέσα στο διάστημα, αναπτύσσει μια φυγόκεντρο δύναμη, πού αντισταθμίζει ακριβώς την έλξη πού ασκεί ο Ήλιος.

Η έλξη, πού ασκείται στους πιο απομακρυσμένους πλανήτες, είναι πολύ λιγότερη από αυτή, πού ασκείται στους πλανήτες τούς πιο κοντινούς στον Ήλιο. Αλλά και ή ταχύτητα τους είναι πολύ μικρότερη. Έτσι, κάθε πλανήτης βρίσκεται σε ισορροπία πάνω στη τροχιά του. Και οι εννέα πλανήτες είναι πολύ μικρότεροι από τον Ήλιο.